Tapuit, Oenanthe oenanthe, Northern Wheatear vol in de wind |
Tapuit, Mannetje |
Vrouwtje, zoals je ze vaak ziet in het najaar |
Hier in augustus tussen de wilgenroosjes |
uitkijkposten zijn favoriete plekken |
Mannetje op de rand van een akker |
Het is weer de tijd van jaar waarin de tapuit in ons land
in grotere aantallen aanwezig is. Vanaf half augustus tot begin oktober trekken
zij via ons land naar hun overwinteringsgebieden. In weide- en duingebieden,
heidevelden en in het landelijke boerengebied kun je ze aantreffen. Ik heb al
eerder aandacht geschonken aan deze fraaie en karakteristieke zangvogel van
duin- en heidegebieden, maar nu het weer “tapuitentijd” is en de situatie van
de tapuit bij ons als broedvogel alleen maar zorgwekkender wordt, mag het wel
een jaarlijks moment zijn.
In de 70’er jaren van de vorige eeuw waren er volgens de
gegevens van SOVON nog circa 2000 broedpaartjes in ons land. Tijdens de
eeuwwisseling waren het nog slechts 300 en de jaarlijkse afname gaat gewoon
door. Thans broedt de tapuit nog slechts in de noordelijke duinrand van
Noord-Holland ( slechts 50 paartjes) en op de hoge zandgronden in Drenthe,
vooral daar waar herstel van stuifzanden heeft plaatsgevonden. In andere delen
van het land is hij verdwenen of nog slechts in enkele paartjes aanwezig.
De tapuit nestelt in konijnenholen. Omdat door ziekte de
konijnenpopulaties zijn teruggelopen is het aanbod van nestlocaties sterk verminderd.
Als alternatief maken ze wel gebruik van holtes in rotte boomstammen maar
daarin zijn zij kwetsbaar voor predatoren. Hun ideale broedbiotoop bestaat uit open
landschap waarin korte vegetatie en open zandige plekken elkaar afwisselen en waarin
hier en daar nog een struik staat of er wat kort gras groeit. Door vergrassing
en verruiging in de duingebieden en door bebossing en ontginning van
heidegebied en zandverstuivingen zijn de broedgebieden vrijwel allemaal
verloren gegaan.
Een derde oorzaak is de luchtvervuiling met dioxine, die
ook neerslaat in de gewassen en zo wordt opgenomen door insecten en ander
kleine bodemdieren. Zij zijn het hoofdvoedsel van de tapuit waardoor de
embryo’s al groeiafwijkingen vertonen en de legsels niet succesvol zijn.
Er worden nu beschermingsmaatregelen getroffen en er wordt
gewerkt aan herstel van de duin- en heidegebieden door het onder meer tegengaan
van de vergrassing en het herstellen van zandverstuivingen. Laten we hopen dat
het voor de tapuit niet te laat is.
Ook wil ik iedereen weer bedanken voor de reacties op mijn vorige blog.